ПРАВОСЛАВНИТЕ МОЛИТВИ ИМААТ РАЗЛИЧНИ ИМИЊА - ШТО ЗНАЧАТ?

 ПРАВОСЛАВНИТЕ МОЛИТВИ ИМААТ РАЗЛИЧНИ ИМИЊА - ШТО ЗНАЧАТ?

За време на Божествените служби се користат многу молитви, кои се градат според одредени правила. Луѓето можат да му се заблагодарат на Бога или на Светителите за нивната помош, да се покајат за гревовите или да побараат нешто. За секој од овие случаи потребни се посебни текстови. Покрај тоа, молитвите биле напишани од луѓе кои користеле различни литературни форми за да ги пренесат своите мисли, така што молитвениот корпус на текстови е многу разновиден.

Што е акатист?

Акатист (преведен од грчки „молитва што се чита додека се стои“). Детално раскажува за животот на Светителот или за настаните на празникот. Се состои од 13 кратки текстови кои завршуваат со извикот „Алелуја“ и 12 долги текстови од кои секој содржи 12 пофални обраќања до Светителот, кои започнуваат со зборот „Радувај се“.

Што е канон?

Канон (преведен од грчки како „правило, образец“) е голема молитва посветена на Христос, Богородица или Светител. Обично се состои од 9 дела (песни), од кои секоја започнува со кратко пеење поврзано со одреден настан од Стариот завет (ирмос). Потоа се читаат неколку (од 2 до 4) кратки текстови посветени на Светителот или празникот.

Што е ирмос?

Ирмос (преведено од грчки како „поврзување“) е молитва што се пее на почетокот на секоја песна на канонот. Ирмос покажува на кој лик од Стариот Завет личи Светителот или на кој старозаветен настан се однесува црковниот празник. Целта на оваа молитва е да ги поврзе подоцнежните историски настани со „шеми“ од Библијата.

Што е тропар?

Тропар (преведен од грчки како „преобраќање“) е најважната кратка молитва на празникот. Тој раскажува за настани од животот на Христос, Богородица или Светители. Тропарот директно зборува за тоа кои дела го направиле човекот свет или кои настани (раѓањето Христово, појавувањето на иконата на Богородица и сл.) станале повод за црковно празнување.

Што е кондак?

Кондак (преведен од грчки како „стап на кој е намотан свиток со текст“) е втората важна молитва на празникот. Раскажува за истата личност или настан како тропарот, но подетално. Кондакот ги открива историските или теолошките причини за постапките на светителите. Тропарот кажува што се случило, а кондакот кажува зошто се случило.

Што е икос?

Икос (преведено од грчки како „куќа“) е благодарствена молитва која го слави со фалби Христос, Богородица или Светители, раскажувајќи за настани од нивниот живот. 12 икоси се дел од акатистот и се состојат од вовед, 12 молби, кои започнуваат со зборот „Радувај се“ и последен апел до Светителот („Радувај се Николај, голем чудотворец“).

Што е стихира?

Стихира (преведено од грчки како „песна“) е химна што се пее по кратки делови од псалмите. Бројот на стихири на целоноќното бдение може да варира. Колку е поважен празникот, толку повеќе се пеат овие молитви. Стихирите обично се разликуваат по името на псалмите со кои се поврзани (стихира на „Господи, завети“, стихира на „Пофалба“) или по местото на нивното читање во службата.

Што е катизма?

Катизма (преведено од грчки како „седи“) е името на деловите од Псалтирот што обединуваат неколку псалми. Името доаѓа од обичајот да се седи додека чита катизма во храмот. Вкупно, има 20 катизми и тие се читаат последователно во текот на неколку дена или недели во храмот за време на Богослужбата или како дел од домашните молитви.