Што е метанија?
Што е Метанија?
МЕТАНИЈА (грчки: μετάνοια), e покајание придружено со земни поклони, па оттука секој облик на поклон го добил името метанија.
Да се направи метанија значи да се поклониш.На Метанија секогаш и претходи и следи осенување со знакот на Крстот.
Метанија е телесен израз на нашата вера, молитва и општа душевна состојба на покајание, смиреност, скрушеност и побожност. Во пракса, најчести се една метанија, или три по ред.
Постојат два вида на метанија
Мала метанија - поклонување со телото до појасот, при стоење се наведнуваме на половината така што со прстите на раката го допираме подот и повторно стануваме. Овој тип на метанија често се изведува за време на бакнувањето на иконите по влегувањето во храмот, а подоцна и за време на самата служба. Исто така, многу често постои погрешна практика на изведување на овој облик на поклонување, кога верникот не ја допира земјата со прстите, туку врши некое театарско „бришење“ на воздухот пред себе или од страна.
Голема метанија - комплетно поклонување со целото тело, кога клекнуваме на двете колена, ги ставаме двете раце на подот, а со челото го допираме подот, по што стануваме.
Метаниите се присутни во секојдневниот живот на Православниот верник во текот на целата година, иако за време на големите покајнички подвизи за време на пост, а особено на Великиот пост, тие се множат, особено големата метанија.
Напротив, за време на големите Црковни празници, како и на неделните Литургии, не се практикуваат големи метании, од Велигден до Духовден.
Метанија најдобро го покажува своето место и улога во покајничкото расположение на паднатиот верник кој има потреба од духовно исцелување преку редовно присуство во сите покајнички канони на Црквата.
На пример: „Кој ќе погреши со месо во Сирната недела или во првиот понеделник од постот - со сирење, четири години да се покае, и триста метанији на ден да прави“, „Кој умира од глад и јаде месо за време на Великиот постот, три години да има покајание и метанија сто и педесет дневно, а ако проба сирење или јајца во тој пост, две години да има покајание и шеесет и шест метании на ден“ (Никодим Сакеларие, Црковно право, стр. 256).
Историја
Христијаните го презеле правењето на земните поклони од времето на Стариот Завет.
Уште во времето пред новата ера, еден од изразите на голема вера, покајание или почит воопшто, биле земните поклони - метанији.
Поклонувањето пред Господа Бога за време на Неговото појавување (4 Мој 16:20-22), пред ангелите (1 Мој 19:1,1), луѓето (1Мој 48:12) и многу други примери, зборуваат во прилог на антиката на овој израз.
За поклонувањето
Поклоните се делат на земни и појасни; тие обично се поставуваат за вечерното правило, пред спиење.
Најдобро е да одвоите време за поклони пред да ги прочитате вечерните молитви, односно правилото да започне со поклони.
Од поклоните телото малку се уморува и се загрева, а срцето достигнува состојба на скрушеност; во таква состојба подвижникот ќе се моли поусрдно, срдечно и повнимателно.
Молитвите ќе имаат сосема ,,поинаков вкус,, кога ќе се прочитаат по поклонување.
Поклонувањето треба да се прави без никакво брзање, така што ова телесно движење е проткаено со плач на срцето и молитвен плач на умот.
Кога сакаш да почнеш да ги наведнуваш колената, стави го своето тело во најпобожна положба, како што треба да има слугата и Божјото создание во присуство на Господ, твојот Бог.
Потоа соберете го умот да не ви залутаат мислите и многу бавно, за да се слушате само вие, затворете го умот со зборови и изговорете ја молитва од скрушено и смирено срце: „Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме мене грешниот“. Кога ја кажуваш молитва, полека направи земно поклонување, со побожност и страв Божји, мирно, како грешник кој се кае и моли за простување на гревовите - како да си пред нозете на Самиот Господ Исус Христос. Не претставувајте го образот или ликот на Господ во вашата имагинација, туку верувајте дека Тој е присутен; бидете убедени дека Тој ве набљудува, ги набљудува вашите умови и срце и дека Неговата награда е во Неговите раце: прво, тоа е недозволива фантазија која води до погубна самоизмама, додека верувањето во присуството на сеприсутниот Бог е верување во универзална вистина Светите Отци велат:
Никогаш не прифаќај ако видиш нешто сензуално или духовно, надвор од тебе или внатре: дали е тоа слика на Христос, Ангел, или Светител, или претстава на светлина во умот.
Не верувајте и не се врзувајте за такво нешто.
,,Постојано чувајте го вашиот ум од слики, од затворање на некој начин од имагинацијата, од формата, обрнувајќи внимание само на зборовите на молитвата “- Добротољубље, том 2. Калист и Игнатиј Ксантопулос за тишината и молитвата, поглавје 75).
Кога правите земни поклонувања, вратете го телото во состојба на побожност и спокојство, а потоа полека изговорете ја гореспоменатата молитва.
Кога ќе го кажете тоа, поклонете се повторно како што е опишано.
Не грижете се за бројот на поклонувања: фокусирајте го целото внимание на квалитетот на молитвата што ја усовршувате со наведнување на колена. Да не зборуваме за влијанието врз духот, мал број поклонувања направени на начин опишан погоре ќе имаат многу посилно влијание врз самото тело, отколку голем број поклонувања направени набрзина, безгрижно, заради броење. Искуството тоа ќе го покаже брзо.
Кога ќе се изморите од свиткување на колена, префрлете се на мало поклонување.
Големината на поклонувањето со наведнување е одредена така што кога ќе го изведувате - опуштена рака го допира земјата или подот. Кога подвижникот, при извршувањето на поклонувањето, ќе преземе за себе непроменлива обврска за изобилство духовно споделување, кое се состои од внимание, концентрација, побожност и решителност да му понуди покајание на Бога, тој за кратко време ќе види колку поклонувања може да поднесе неговото тело. Кога ќе одбие неколку од овие поклонувања на своја слабост и снисходливост, тој може да воспостави секојдневно правило од она што е останато, да бара благослов од својот Духовен Отец, свештеник или некој монах за кого има доверба и се консултира, а потоа може секојдневно да го изведува. За духовна корист на нашите сакани браќа, нема да го премолчиме следново: поклонувањата што се усовршуваат заради бројките и кои не се придружени со правилно ментално работење и работење на срцето носат повеќе штета отколку добро.
Подвижникот што ги извршува почнува да се радува. „Еве“, си вели тој, како гореспоменатиот фарисеј во Евангелието, „Бог ме удостои и денес да направам (на пример) триста поклонувања! Слава му на Бога! Дали е лесно?
Треба да се потсети дека подароците ја загреваат крвта, а загреаната крв е невообичаено погодна за започнување на мисловната активност; кога несреќниот подвижник ќе се впушти во такво расположение само затоа што не знае што е искусно духовно работење, тој се предава на штетната активност на умот, се предава на залудни мисли и фантазии кои се потпираат на неговиот подвиг кога мисли дека ќе напредува; подвижникот ужива во овие мисли и фантазии, не може доволно да ги задоволи, ги прифаќа и ја всадува во себе погубната страст на вообразеноста. Внатрешноста наскоро почнува да се покажува преку тајното осудување на соседите и јавната склоност кон нивното учење. Очигледно е дека таквото расположение е знак на гордост и самозалажување: ако монахот не мислеше дека е над својот ближен, не би се осмелил да го поучи. Таков е плодот на секој телесен подвиг ако не е проткаен со стремеж за покајание, ако покајанието како такво не е целта и ако вредноста се дава на самиот подвиг. Вистинскиот напредок на монахот е тоа што сфаќа дека е погрешен од другите луѓе.„Братот му рекол на преподобниот Сисој Велики: Секогаш гледам мислите да ми со Бога.
Преподобниот му одговорил: тоа што твојата мисла постојано е со Бога не е големо; одлично е кога монахот сфаќа дека е под Секое суштество“ (Азбучно Патерик). Така мислеле вистинските Божји слуги, вистинските монаси: таквиот начин на размислување се развил кај нив како последица на правилното духовно работење на големо важност, бидејќи претставува телесен израз на покајание и смирение.
,,Погледај ги страдањата и маките мои, па прости ми ги сите гревови мои,, (Пс. 24:18) - во молитва извикува свети Давид, кој во своето благочестиво дело го соедини физичкиот напор со длабокото покајание и длабокото смирение.
Пример ни дава свети Јаков (Христовиот брат)
Постојано вршел Метанији, колената му биле полни со плускавци и рани, преку ден за човечки срца, а ноќе за Господ.
Заблуди
Клањањето е Мухамедански обичај,
Вистина е дека Мухамеданците ја прифатиле практиката на клањање на Бог од христијаните, допирајќи ја земјата со челата.
И оние христијани кои живееле во средината каде што се појавило мухамеданството во VII век - од православните христијани од Блискиот Исток.
Црквата го вовела правилото (канон XX, Прв Вселенски Собор) дека на неделните литургии, како и на сите Литургии меѓу Велигден и Духовден (Петдесетница) задолжително се стои. А тоа Црковно владеење е воведено поради вообичаената практика на православните да ја изразуваат својата лојалност и љубов кон Бога со клекнување и поклонување (голем поклон, голема метанија).
Оваа заблуда кај многу православни се појавила поради тажниот факт што тие никогаш не биле во црква освен во недела (кога не клечат и не се поклонуваат), а честопати само двапати годишно (на Велигден и Божиќ), така што немале можност за запознавање со сите форми на изразување на православната духовност.
Никогаш не прифаќај ако видиш нешто сензуално или духовно, надвор од тебе или внатре: дали е тоа слика на Христос, Ангел, или Светител, или претстава на светлина во умот.
Не верувајте и не се врзувајте за такво нешто.
,,Постојано чувајте го вашиот ум од слики, од затворање на некој начин од имагинацијата, од формата, обрнувајќи внимание само на зборовите на молитвата “- Добротољубље, том 2. Калист и Игнатиј Ксантопулос за тишината и молитвата, поглавје 75).
Кога правите земни поклонувања, вратете го телото во состојба на побожност и спокојство, а потоа полека изговорете ја гореспоменатата молитва.
Кога ќе го кажете тоа, поклонете се повторно како што е опишано.
Не грижете се за бројот на поклонувања: фокусирајте го целото внимание на квалитетот на молитвата што ја усовршувате со наведнување на колена. Да не зборуваме за влијанието врз духот, мал број поклонувања направени на начин опишан погоре ќе имаат многу посилно влијание врз самото тело, отколку голем број поклонувања направени набрзина, безгрижно, заради броење. Искуството тоа ќе го покаже брзо.
Кога ќе се изморите од свиткување на колена, префрлете се на мало поклонување.
Големината на поклонувањето со наведнување е одредена така што кога ќе го изведувате - опуштена рака го допира земјата или подот. Кога подвижникот, при извршувањето на поклонувањето, ќе преземе за себе непроменлива обврска за изобилство духовно споделување, кое се состои од внимание, концентрација, побожност и решителност да му понуди покајание на Бога, тој за кратко време ќе види колку поклонувања може да поднесе неговото тело. Кога ќе одбие неколку од овие поклонувања на своја слабост и снисходливост, тој може да воспостави секојдневно правило од она што е останато, да бара благослов од својот Духовен Отец, свештеник или некој монах за кого има доверба и се консултира, а потоа може секојдневно да го изведува. За духовна корист на нашите сакани браќа, нема да го премолчиме следново: поклонувањата што се усовршуваат заради бројките и кои не се придружени со правилно ментално работење и работење на срцето носат повеќе штета отколку добро.
Подвижникот што ги извршува почнува да се радува. „Еве“, си вели тој, како гореспоменатиот фарисеј во Евангелието, „Бог ме удостои и денес да направам (на пример) триста поклонувања! Слава му на Бога! Дали е лесно?
Треба да се потсети дека подароците ја загреваат крвта, а загреаната крв е невообичаено погодна за започнување на мисловната активност; кога несреќниот подвижник ќе се впушти во такво расположение само затоа што не знае што е искусно духовно работење, тој се предава на штетната активност на умот, се предава на залудни мисли и фантазии кои се потпираат на неговиот подвиг кога мисли дека ќе напредува; подвижникот ужива во овие мисли и фантазии, не може доволно да ги задоволи, ги прифаќа и ја всадува во себе погубната страст на вообразеноста. Внатрешноста наскоро почнува да се покажува преку тајното осудување на соседите и јавната склоност кон нивното учење. Очигледно е дека таквото расположение е знак на гордост и самозалажување: ако монахот не мислеше дека е над својот ближен, не би се осмелил да го поучи. Таков е плодот на секој телесен подвиг ако не е проткаен со стремеж за покајание, ако покајанието како такво не е целта и ако вредноста се дава на самиот подвиг. Вистинскиот напредок на монахот е тоа што сфаќа дека е погрешен од другите луѓе.„Братот му рекол на преподобниот Сисој Велики: Секогаш гледам мислите да ми со Бога.
Преподобниот му одговорил: тоа што твојата мисла постојано е со Бога не е големо; одлично е кога монахот сфаќа дека е под Секое суштество“ (Азбучно Патерик). Така мислеле вистинските Божји слуги, вистинските монаси: таквиот начин на размислување се развил кај нив како последица на правилното духовно работење на големо важност, бидејќи претставува телесен израз на покајание и смирение.
,,Погледај ги страдањата и маките мои, па прости ми ги сите гревови мои,, (Пс. 24:18) - во молитва извикува свети Давид, кој во своето благочестиво дело го соедини физичкиот напор со длабокото покајание и длабокото смирение.
Пример ни дава свети Јаков (Христовиот брат)
Постојано вршел Метанији, колената му биле полни со плускавци и рани, преку ден за човечки срца, а ноќе за Господ.
Заблуди
Клањањето е Мухамедански обичај,
Вистина е дека Мухамеданците ја прифатиле практиката на клањање на Бог од христијаните, допирајќи ја земјата со челата.
И оние христијани кои живееле во средината каде што се појавило мухамеданството во VII век - од православните христијани од Блискиот Исток.
Црквата го вовела правилото (канон XX, Прв Вселенски Собор) дека на неделните литургии, како и на сите Литургии меѓу Велигден и Духовден (Петдесетница) задолжително се стои. А тоа Црковно владеење е воведено поради вообичаената практика на православните да ја изразуваат својата лојалност и љубов кон Бога со клекнување и поклонување (голем поклон, голема метанија).
Оваа заблуда кај многу православни се појавила поради тажниот факт што тие никогаш не биле во црква освен во недела (кога не клечат и не се поклонуваат), а честопати само двапати годишно (на Велигден и Божиќ), така што немале можност за запознавање со сите форми на изразување на православната духовност.
Comments
Post a Comment
Напиши коментар