Недела на Света Марија Египетска - 5-та недела од Великиот пост

Недела на Света Марија Египетска - 5-та недела од Великиот пост

Во низата победнички, исполнети со надеж недели од Великиот пост, денес се сеќаваме на Света Марија Египетска. Зошто Црквата го вклучи нејзиниот лик во овие недели? Зарем не затоа што во него го гледаме триумфот на Божјата сила и триумфот на вистинската реципрочна човечка љубов? Или можеби го гледаме триумфот на човечкиот очајнички повик за помош и победата што ја дава Бог, Неговата љубов, Неговата сила.

За Света Марија Египетска може да се каже накратко: таа беше жителка на Александрија, жена со лош живот, срам за своите сограѓани, искушение и уништување. Еден ден сакала да го испочитува животворниот Крст Господов, чие парче се наоѓало во една од Црквите. И без да размислува за нејзината грешност, без да помисли дека во животот нема ништо заедничко со тој Бог на чистотата и љубовта, Кому сакаше да се поклони, храбро сакаше да влезе во храмот. Но, некоја сила ја спречи; секогаш кога се приближувала до капијата, ја враќале назад. И таа се ужасна и се обрати кон Богородица за помош и милост - и беше пуштена во храмот. Но, таа не се врати од храмот во својот поранешен срамен живот; отиде во пустината и таму, во неопислив подвиг, во потполна осаменост, го помина остатокот од животот до нејзината смрт; живот кој не бил живот на бестелесно суштество, туку навистина бил живот на отелотворен дух, оживеан со покајание и благодат.
Што можеме да научиме од овој живот? Света Марија Египетска била блудница; но блудот не се состои само во телесен грев, во презир кон сопствената телесност и личноста на друга личност. Блудот се состои во тоа што човекот залута; тоа лежи во фактот дека интегритетот на човечката љубов е фрагментиран, станува плиток и човекот веќе не е способен да сака една личност и еден Бог со сета своја душа, со сето свое срце, со сета своја мисла, со целото свое тело, со сето свое битие... Блудот, во широка смисла што му ја дава Светото Писмо е идолопоклоничка приврзаност кон видливиот свет. Ние сме заслепени од она што го гледаме, не го гледаме невидливото, бидејќи нашето внимание, нашиот поглед е приврзан само за она што е видливо и опипливо. Блудот се состои во тоа да го дадеш своето срце на нешто друго освен она што е достојно за љубов; блудот лежи во тоа што нашата волја, наместо да ја насочиме кон единственото нешто што е потребно, кон чистата, света љубов кон човекот, кон луѓето, кон Бога, ние ја расфрламе за да биде насочена анархиски, во сите правци, така што им служи на сите идоли, на сите желби, на сите импулси. Зарем не сме сите заразени со оваа болест на блудот? Дали сме целосни во срцето, а не поделени во умот? Зарем нашата волја не се колеба?..
И така можеме да се замислиме во ликот на оваа жена. Целиот наш живот е сличен на нејзиниот живот; и, како неа, понекогаш сакаме да му се поклонуваме на Живиот Бог, сакаме да се пробиеме до Неговото животворно присуство - и колку често не можеме да го направиме тоа! Колку често би сакале да се молиме - но нема молитва; би сакале да сакаме - но срцето е камено; ние би сакале да ги собереме нашите мисли - но нашите мисли се расфрлаат и заматуваат; Ние би сакале со сета волја да започнеме нов живот, но оваа волја ја нема - таа се распадна на некои компоненти, желби, соништа, меланхолија - но нема сила во неа... Колку често сме како море бранови кои удираат во карпите, полетуваат и повторно паѓаат во пазувите на морето, не постигнале ништо. Ретко, ретко застануваме и обрнуваме внимание на ова. За моменти сме тажни, за моменти не болат срцата, за моменти размислуваме: Зарем ми е затворен патот до Бога?.. Но, потоа се смируваме, забораваме, сме вовлечени во мочуриштето... Не се случи вака со Света Марија Египетска: ја обзеде ужас и се фрли на помош, за милост, за спасение...
Треба да го научиме и ова: никогаш да не се тешиме со фактот дека не можеме да стигнеме до Бога, дека не можеме да Му пристапиме. Треба да научиме да копнееме по Него со таков копнеж, да се пробиеме до Него за, конечно, силата Божја и милоста Божја да одговорат на нашиот повик и нашиот очај, полн со неразбирлива надеж... Но, кога тоа ќе се случи нам само се радуваме, утешени заминуваме, не мислиме дека ни е дадено нешто што самите не можеме да го постигнеме со никаков начин. Света Марија Египетска го сфати тоа, Света Марија Египетска го претвори целиот свој живот во благодарност кон Бога. Таа сфати дека, откако го доби она што и беше дадено, веќе не е можно да живее како што живее, таа може да живее само во радосна и жалосна благодарност. Таа се оддалечи од сè што и беше искушение, што ја држеше заробена и живееше каков чудесен живот...
Ние не сме во состојба да постигнеме таков подвиг, но секој од нас може да го направи она што може да го направи. И мора да се потсетиме како Апостол Павле вели дека сè ни е можно преку Господ Исус Христос кој нè зајакнува, дека Божјата сила се усовршува во слабост. Но, не во таа мрзелива, бесплодна слабост што ја трпиме, која нè мачи и уништува, туку во една друга слабост - богоприфатлива, во таа флексибилност и слабост што се раѓа кај човекот од свеста дека не може да го постигне она што го сонува. единствено кон што се стреми со свои сили, но дека со Божја сила може да го постигне. И тогаш Господовата сила ја исполнува нашата слабост, како што ветрот исполнува кревко, слабо едро, кое, сепак, може да го одведе бродот до пристаништето... Ова е богопримлива слабост, која се состои во тоа повеќе да не се потпираме на себе и да даваме послушно, кротко, во рацете на Бога, исполнувајќи ја Неговата волја само со Неговата сила, и тогаш сè станува возможно: Божјата сила се усовршува во слабост...
Во оваа серија евангелски читања, победнички недели на надеж, кои сега нè привлекуваат кон страсните денови, кога ќе има време не на вера, не на надеж, туку време на видение на Божествената љубов - како Света Марија треба да не зајакне со нејзиниот пример!

Амин

Митрополит Антониј Сурожски