Што е Православие?

 Што е Православие?

Ние сме Православни и суштински не ја знаеме висината, длабочината, ширината на Православието. Треба да ја видиме во сета нејзина светост.
Што е Православие? Православието е вистината, правилната доктрина за Бога, за човекот и за светот, како што ни е дадена од Самиот воплотениот Бог со Неговото чудесно учење, со Својот свет живот и со Неговата спасителна жртва, како што ја формулираше тогаш Божествено вдахновениот умот и срцето на Апостол Павле, „оживеани“ од ученикот на љубовта и другите евангелисти и апостоли со небесната светлина на Светиот Дух, како што ни ја предадоа вдахновените отци од Александрија, Константинопол, Кападокија, Сирија, Палестина и Света Гора подоцна.
Сите тие, од Свети Поликарп, ученикот на Апостолите, до Свети Никодим, кој се упокои на почетокот на (пред)минатиот век, со својата мудрост и светост, со своите жртви и подвизи нè предадоа наследство на вистинската вера и живот, ризница на Православното предание.

Православието е таа прекрасна синтеза на доктрина и морал, теорија и практика. Православието сè уште е она што беше поформално формулирано од Синодите, тие благословени вселенски конференции на Црквата Христова низ целиот свет.

Тогаш Богоносните Отци „составувајќи ја сета душевна наука и разговарајќи со Божествениот Дух“ одлучија за најголемите проблеми што го засегаат духовниот човек и ги поставија постаментите, темелите на духовниот живот, кој е вистинската духовна цивилизација.


Православието го запечатија мачениците од сите векови, целата света армија од милиони херои и исповедници, мажи, жени и деца со својата чесна крв. Од римските амфитеатри до логорите на Русија, тие докажаа дека христијанството не е обична теорија, туку вистината и животот; најубавиот херојизам, победата над суровата сила и материјалната моќ, доминацијата и владеењето на духот.

Потоа дојде да се пофали Православието богослужението со неговата прекрасна поезија и вдахновена химнографија, која ги спојува природното со натприродното, секојдневното со небесното, индивидуалноста со дружељубивоста, интимноста и длабоката почит, разбирливото и таинството.

Внатре во храмот на секоја Литургија, во атмосфера на возвишеност и светост, се слави Жртва на Богочовекот, каде учествуваат сите верни. И таму се фалат и прикажуваат подвизите на великаните на верата, а на чело на ова оро е Дева Марија. Таму доктрината се велича, не само како вистинита, туку и како одговора на човечките апели.


Но, идеалот, за кој се борел монаштвото, не се разликува од значењето на Православието. Според стручните научници, Православното монаштво било духовна војска, која се борела за стекнување на духовна слобода и за совршенство на човекот. Нивната цел била „да ја едуцираат душата и да го обноват умот“.

Тука токму во овој момент е срцето на монашкиот дух, е целта и успехот на монаштвото. Духовните трки на подвижниците се новите олимписки трки на духот. Тие го водат човекот кон филозофскиот живот пар екселанс, кон теозата. Патот на подвигот е пат на очистување и враќање кон Божественото.

И не само на подвижниците, туку и на целата христијанска екипа, Православието ни го даде значењето на светоста. На тој начин го издигна моралот на општеството. Ова особено го гледаме во социјалната перцепција.


Православието е патот на целосниот човек кон својот Создател, кон обожение. Тоа го води човекот кон неговиот целосен развој во Христа и за Христа. Православието не е само теологија пар екселанс, туку е и вистинска психологија, вистински хуманизам и социјализам. Станува збор за повеќеслоен дијамант, кој од сите страни претставува нови одрази на вистината.

Па да го запознаеме нашето Православие. Не во теорија. Да го почувствуваме и доживееме во сета нејзина длабочина и ширина. Само така ќе можеме да го проектираме и да го искористиме.


Прекрасно Православие, крвава нимфа Христова, никогаш, никогаш не дозволувај недостојните да те одречат, но ако тоа го бараат околностите и времињата, барај  пријателе, да ја пролееме последната капка од нашата крв.


Амин.

Старец Ефрем Филотејски и Аризонски