Митрополитот Сурожски Антониј. За духовната содржина на празникот на триумфот на православието

 Митрополитот Сурожски Антониј. За духовната содржина на празникот на триумфот на православието

Во првата недела од Великиот пост, Православната Црква го празнува празникот Триумф на Православието.

Денеска го славиме денот на триумфот на православието. За каква прослава зборуваме? Кога сега ќе погледнеме наоколу, кога ќе погледнеме во длабочините на нашето драго, мило Православие, колку пораз, огорченост гледаме, колку малку, се
чинеше, причини за триумф.

Но, ние не само што триумфираме, поточно, воопшто не триумфираме за видливата слава на Православието; триумфот на православието го гледаме во две работи. Прво, во фактот што православните луѓе, расеани по лицето на земјата или собрани во густи заедници на луѓе, и покрај прогонството, и покрај огромните тешкотии, ја задржале својата вера чиста, го одржувале своето богослужение со почит, го задржале духовниот пат што Христос ви оставил во аманет во Евангелието и од Отците на Црквата во текот на сите векови од нашиот црковен живот. 

Можеме да се радуваме на тоа; можеме да ги почитуваме луѓето кои со сите векови цврсто стоеле во верата на чистата исповед, во вистинската евангелистичка духовност и го зачувале за нас нашето скапоцено, длабоко, поучно обожавање. Но, знаеме дека колку и да сака човек да биде верен, колку и да ги напрега силите, лесно може да се победи, ако не Самиот Господ ќе му даде сила, ако не благодатта Божја ќе се бори за него. .

И, на крајот, триумфот на Православието, за кој нашето срце се радува, бидејќи ги надополнува и нашите надежи за иднината, е победата Божја во човечката слабост, над нас и во нас, меѓу нас, во изминатите милениуми. Триумфот на Православието е денот кога се радуваме што Бог останал непобеден од човечкиот грев, гревот на умот, студенилото и нестабилноста на срцето, колеблињето на волјата, телесните гревови. Бог остана непобедлив во Црквата Христова, Бог остана непобедлив во поединечни, конкретни личности - тоа е нашата голема радост.

Но, триумфот на православието беше воведен во поконкретна прилика. По Седмиот Вселенски Собор, кога православието конечно извојува победа над иконоборството, овој празник е воспоставен. Што вели тоа?

Дека Црквата го одржала правото, ја исполни нашата должност да се поклонуваме на иконите Христови, на Пресветата Богородица и Светителите.  Со тоа ја бранеа и вистината на Воплотувањето, вистината дека Бог се пројавува, се открива фигуративно;  можеби несовршено, но Тој ни се открива во иконите што ги правиме со Неговиот лик.  Овие икони не се само икони;  тие се и икони, како што зборува за нив Свети Андреј Критски, во догмите на Црквата, во учењето на Отците, во поуката што ја примаме.  И, на крајот, повторно фигуративно, Бог ни се открива во луѓето, бидејќи секој од нас го носи во себе ликот на Живиот Бог.

Литургијата на Свети Василиј Велики зборува за Христа, дека Тој е еднаков печат, кој ни го открива Отецот во Себе.  Тој е совршен лик, Тој е Вистината, Тој е совршен Бог како и совршен Човек.  Но, сјајот и печатот на оваа слика останува и во нас.  И радувајќи се денес на Триумфот на Православието, се радуваме што со воплотувањето на Синот Божји, Бог ни се открива во тело во Христа;  се радуваме што нашиот создаден свет е таков што полнотата на Божественото може телесно да пребива меѓу нас, што преку тоа Бог може да стане фигуративно изразен, и тоа, гледајќи во иконите, а пред сè во живите икони, кои се луѓе,

само ако знаеш да ја отстраниш човечката слабост што ни го замаглува видот, со видливи очи, небаре проѕирно, да го видиме преку човечката слабост постојаниот лик Божји, можеме да Му се поклонуваме на Живиот Бог меѓу луѓето. Не залудно Отците на Црквата рекле: Кој го видел својот брат, го видел својот Бог...

Затоа да задржиме благочестив однос еден кон друг, бидејќи ние сме лик, слика, икона;  со почит да ја зачуваме нашата вера во догмата за почитување на Светите икони, која ја изразува безусловната вера дека Бог стана Човек.  И да се радуваме што од колено на колено Бог ја победува нашата слабост, нè победува и нè потчинува на Себе, и да се предадеме на Бога за да биде целосна оваа победа, да победи до крај - не само во минатите векови, туку сега, во нас, и сјајот на Неговата слава да му се открие на светот кој лежи во тага и барање.

  Амин .