Беседа на неделата за митникот и фарисејот

 Беседа на неделата за митникот и фарисејот

Гордиот поглед на човекот ќе опадне, а возвишениот човек ќе биде понизен; и само Господ ќе биде голем во тој ден. Зашто доаѓа денот на Господа Саваот врз сите што се горделиви и вообразени и над сите возвишени, и тој ќе биде понизен, и врз сите либански кедри, високи и возвишени, и врз сите дабови Васански, и на сите високи планини, и на сите високи ридови, и на секоја висока кула и на секој силен ѕид… „Ничкум ќе паднат гордите погледи човечки, и она, што е високо кај луѓето, ќе се понизи, а само Господ ќе стои високо тој ден„ (Ис. 2:11–15; 17).

О, колку е спротивно на Бога сè што е арогантно, сè што е горделиво!

Во неверојатно моќниот говор на пророкот Исаија, дури и планините се високи, дури и кедрите на Либан и дабовите на Васан, високи, возвишени, возвишени, иако немаат душа и не можат да бидат возвишени, сепак тие се намразени од Бога како симбол на сè високо и возвишено.

Гордиот поглед на човекот ќе падне, величината на човекот ќе падне, а возвишениот човек ќе биде понизен; и само Господ ќе биде висок во тој ден. Гордиот човек е одвратен, одвратен кон Бога, зашто вака Он вели: : „ Јас живеам високо на небото и во светилиштето, а исто така и со скрушените и понизните по дух, за да го оживеам духот на понизните и да ги оживеам срцата на скрушените„ (Ис. 57, 15).

О Господи, Господи! Живеетш на височината на небото и во исто време во срцата на смирените и скрушените. Тие ти се драги, ги сакаш, ги сметаш за свои деца. Ти ја испраќаш Својата благодат кон нив во неизмерно изобилство, зашто вака велиш: „на кого ќе гледам на смирениот и паднатиот по дух и на оној што трепери пред Моето слово „(Ис. 66, 2).

Тој гледа само во нив, но Бог им се спротивставува на горделивите, а само на смирените им дава благодат. Тој се спротивставува на оние, вели пророкот, кои не се понизиле пред Неговата неизмерна големина, кои ја отфрлаат Неговата заштита, Неговата Промисла, кои велат: ние не сме деца, ние самите ќе ги најдеме начините на живот. Да не се поклонуваме пред никого, зашто не сме робови.

Не робови?! О не! Тие се робови, бедни робови: робови на гордоста и суетата, робови на телесните похоти, робови на страстите.

Го немаат Бога со нив, зашто Тој живее само со скрушените и смирените, а само нив им ја дава Својата благодат.

Но гордите, арогантни, Господ никогаш не ги слуша, никогаш, колку и да Му се молат; не слуша, како што не го чул горделивиот фарисеј, чија сета молитва се состоела само во набројувањето на неговите доблести и заслуги пред Бога. Дали и самиот се фалиш пред Бога, дали се гордееш со своите заслуги, со својата праведност? О несреќен!

Научете од големиот Апостол Павле, кој за себе вели: „Но, по милоста Божја, јас сум тоа што сум; и Неговата благодат во мене не беше залудна, туку се трудев повеќе од сите нив, но не јас, туку благодатта Божја што е со мене „(1. Коринтјаните 15:10).

Сите свои дела, сите свои неизмерни и најголеми заслуги, тој не ги припишува на себе, туку само на Божјата благодат.

О вие несреќници што се фалите пред Бога, не се сеќавате ли на зборовите на Самиот наш Спасител: „Па така и вие, кога ќе исполните се, што ви е заповедано,речете : Ние сме слуги негодн, оти го извршивме она, што бевме должни да го извршиме„ (Лк. 17, 10).

Колку луѓе го кажуваат ова? Колкумина се толку скромни? О, не, има повеќе горди луѓе отколку скромни.

На што се гордеат? Тие се горди на својот ум, сила и моќ, заборавајќи на своите гревови, ставајќи ги во ништо. Нека се сеќаваат на зборовите на праведниот Јов: „Никој не е праведен и никој не е уште чист ниту еден ден од својот живот.„

Сите се нечисти, сите се виновни, сите мора да бидат понизни во свеста за својата нечистотија.

Нека се сеќаваат и на другите зборови на праведниот Јов: „Ете, Тој нема доверба во Своите слуги и гледа недостатоци во Своите Ангели.„

Во Ангелите Тој гледа недостатоци, но што е со нас, проклетите, да речам, полни со грешна нечистотија, полни со надменост.

На крајот на краиштата, сите Свети, големите Светители, се сметаа себеси за грешници и недостојни пред Бога тие искрено, искрено се сметаа себеси за такви. Зашто тие постојано ги испитуваа своите срца и со своите остри очи гледаа во него секаква, дури и најмала нечистотија, и се ужаснуваа ако пронајдат таква нечистотија. Искрено барале и се понизувале пред Бога и се сметале за грешници и недостојни.

Кој бил посвет, повозвишен од Бога, кој бил најголемиот Светител, ако не нашиот блажен отец Свети Јован Златоуст? И секоја вечер во неговата неверојатна молитва ги читаме овие зборови: „Сети се на мене, Твојот грешен слуга, ладен и нечист, во Твоето Царство„.

Тој се нарече ладен и нечист, кој за нас е пример на сета светост, пример за исполнување на целиот Христов закон тој се нарекува ладен и нечист.

Зошто Господ бара смирение пред сè од нас?

Зошто заповедал понизност: Блажени се сиромашните по дух, зашто нивно е Царството Небесно?

Зошто оваа Света заповед е ставена на прво место во низата од девет блаженства? Бидејќи без исполнувањето на оваа заповед, исполнувањето на остатокот од законот не вреди ништо. Сите наши добри дела малку му се угодни на Бога ако не се проткаени со Светото смирение.

Зошто е потребно да се биде смирен, зошто нашиот голем Бог го бара тоа на прво место? Бидејќи Тој бара од нас, со скрушено и понизно срце,трепереше од неговиот збор.

Ние мора да бидеме проткаени со таква неизмерна почит и восхит кон величественоста Божја што мораме да размислуваме за Него со трепет - со трепет, а не со гордост, со смирение, со скрушено срце.

И дури тогаш ќе ги чуе нашите молитви, како што ја слушна скромната молитва на несреќниот, презрениот цариник, кој стоеше на влезот во црквата, се удираше во градите и постојано ги повторуваше зборовите: Боже, биди милостив кон мене, грешникот!

Беше грешник, целиот народ го мразеше затоа што собираше даноци, заради своја корист собираше премногу.

Но и овој грешник, кој со трепет, со страв Божји, удирајќи си во гради, ги повторуваше истите зборови: Боже, биди милостив кон мене грешникот, Господ го оправда многу повеќе од самоправедниот фарисеј, кој само се воздигнал со своите доблести, неговите доблести.

Затоа, сите да бидеме понизни и да трепериме пред Божјото слово. Нека никогаш во нашите молитви нема ни трага од никакво воздигнување пред Бога, некаква пофалба на нашите доблести.

Нека секогаш, секогаш, на секоја молитва, во нашите срца, во нашите мисли, не само еднаш, туку секогаш, за нашите гревови, од кои секој има безброј, кои се толку гнасни пред Бога.

Ако при секоја молитва секогаш се сеќаваме на нашите гревови и ако, кажувајќи ја големата Исусова молитва: Господи Исусе Христе, Сине Божји, помилуј ме мене грешникот, веднаш, веднаш ќе се потсетиме и постојано ќе ги имаме на ум сите наши гревовите, а особено најтешките, најгнасните гревови, ако постојано се сеќаваме на нашите гревови, тогаш малку по малку солзи на покајание ќе почнат да ни капат од очите. И кога Господ ќе ги даде овие солзи, тогаш ќе дојде светото смирение, кралицата на сите добродетели.

Само не заборавајте, не оставајте мисли за вашите гревови, само ако не мислиме дека е доволно да отидете на исповед и да ги откриете своите гревови на исповедник, а потоа веднаш да ги заборавите, како што прават многумина. Само да не заборават, само да се сеќаваат секогаш, само да ги знаат зборовите Божји објавени преку пророкот Исаија и еден друг голем пророк, Еремија. Еве што вели пророкот Исаија: „Јас, Јас Сам ги бришам твоите престапи заради Самиот Себе и гревовите твои нема ги споменам: спомни ме мене„ (Ис. 43, 25-26).

Тој нема да се сеќава, Тој простил, но вие запомнете, секогаш запомнете, секогаш барајте прошка. Запомнете го ова: Се сеќавате.

Сети се и на зборовите на големиот Еремија: „..врати се , отстапнице, ќерко Израилова… и нема да го одвратам лицето свое засекогаш; Свесни се и за своето беззаконие„ (Ерем. 3:12-13).

Знај, секогаш знај го своето беззаконие, сеќавај се на твоите беззаконија, иако Господ не го свртува Своето лице, иако те помилува.

Затоа нашиот Господ Исус Христос, во кратка и неверојатно моќна парабола за митникот и фарисејот, нè учи дека нашите молитви треба да бидат молитви на смирение и покајание. Никогаш не ја заборавајте оваа Света парабола. Не заборавајте ги зборовите од Давидовиот Псалм што ги слушате секој ден на Шестопсалм:  ,,Жртвата пред Бога е смирен дух; срце понизно и смирено Ти, Боже, не отфрлуваш,, (Пс.50:17).

Свети Лука Кримски - 1951 година