За Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан

 За Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан

Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан

                                 Фреска од 1164 год. во црква Св.Пантелејмон во Нерези-Скопје                                       

Свети Стефан, еден од седумте ѓакони, „полн со вера и сила“, проповедајќи „меѓу народот создава големи чуда и знаци“.  Некои се расправаа со него.  Но, бидејќи тие „не можеа да се спротивстават на мудроста и на Духот со кои тој зборуваше“, тие прибегнаа кон клевета.  И Стефан беше изведен пред судот на првосвештеникот.  Тој беше обвинет дека наводно „зборувал богохулни зборови против Мојсеј и Бог“, против ова свето место и против законот, дека „Исус од Назарет ќе го уништи ова место и ќе ги промени обичаите“ што ги заповедал Мојсеј.  Првосвештеникот го праша: „Дали е така?“ - Но Стефан, наместо да се оправда, одеднаш почнува да зборува за повикот на Авраам од Бога, за судбината на неговите потомци, за преселбата во Египет;  за тоа како Бог преку Мојсеј го изведе народот од ропство, го дал законот, го научил богослужението;  како луѓето конечно влегле во ветената земја.  Зборува за цар Давид и доаѓа кај Соломон…

 За Стефан се чини дека нема судење, смртна опасност.  Тој не се брани, туку едноставно продолжува, како и досега, да ја објавува вистината.  За него, Светото Писмо се вечни, живи дела на Живиот Бог на кого му служи.  Тој самиот со стравопочит размислува за нив и ги повикува другите да размислуваат со него.  Тој има една цел: слава Божја.

 И Стефан веднаш почувствува кога имаше опасност оваа слава да се намали.  Еве ја градбата на храмот: Сега Соломон му изгради куќа.  Тука е врвот на Божјата грижа за Неговиот народ.  Бог осветил место каде што ќе прима жртви и ќе испраќа благослов.  Тука е најголемата прослава.  Но, тука лежи најголемата опасност: да се затвори Бог во четири ѕида, конечно да Го присвои, заборавајќи дека Бог не е само Бог на Евреите и дека Тој не само што дава великодушно, туку и строго бара.  Тука лежи каменот на сопнување.  И Стефан веднаш престанува да зборува за промислата Божја и почнува да зборува за Самиот Бог.  Да, „Соломон му изгради куќа“.  Но, Семоќниот не живее во храмовите направени од човекот, како што вели пророкот: „Небото е мојот престол, а земјата е моја подножје“.  Каква куќа ќе ми изградиш, вели Господ, или какво место за мојот одмор?  Зарем мојата рака не го создаде сето тоа“ (Ис. 66:1-2)?  А бидејќи пред него се само луѓе кои се сопнале на овој камен, Стефан бестрашно ги осудува, како да не е обвинет, туку судија: „Сурово!  луѓе со необрежани срца и уши!  вие секогаш му се спротивставувате на Светиот Дух, како и вашите татковци, така и вие.  Кој од пророците ги прогонуваа вашите татковци?  Ги убиваа оние што го претскажуваа доаѓањето на Праведникот, кого станавте предавници и убијци.  Ти, кој го прими законот служејќи им на ангелите и не го пазеше“.

Сè што кажа Стефан секогаш му беше во мислите.  И затоа, кога заврши со говорот и „исполнет со Светиот Дух“, погледна кон небото, со телесни очи ја виде „славата Божја и Исуса како стојат од десната страна на Бога“.

 Оние кои страдаат за Христа ги нарекуваме „маченици“, додека Грците ги нарекувале „сведоци“.  И навистина, само сведоците на славата Божја можат да поднесат такви маки, за кои дури и се плашиме да читаме.  За Стефан, како и за сите подоцнежни Христови сведоци, смртта не е смрт, туку искачување на небото: „Господи Исусе!  прими го мојот дух!  И затоа за него убијците не се непријатели, туку несреќни, заблудени: „Господи!  не им го припишувајте овој грев!“

 Луѓето како Стефан, кои својата служба ја вршат под закана од смрт, ја продолжуваат и по смртта.  Уште повеќе зајакнати од нивниот пристап кон Бога, тие таинствено учествуваат во животот на Црквата.  Нека Самиот Господ биде нивна молитва, а Неговите големи дела се секогаш пред нас.

Амин.

Протоереј Вјачеслав Резников