КОЈА Е МОЛИТВАТА НА СРЦЕТО?

 КОЈА Е МОЛИТВАТА НА СРЦЕТО?

Прво треба да ги практикуваме доблестите и молитвата без да чувствуваме никаква желба, храбро, присилувајќи се, само затоа што тоа го бараме Божјото Слово. Ова не значи дека Божјата благодат е отсутна; без неа не можеме ништо да направиме. Но, нејзиното присуство не се чувствува.
Имаме чувство дека се зависи од нашиот труд, мораме да весламе за да го придвижиме бродот напред. И ние мора да продолжиме со оваа работа, да се враќаме на зборовите на нашата молитва, секој пат кога ќе забележиме, со напор на внимание, дека нашиот ум талка во расеаност.
Ова е првата фаза од самата Исусова молитва. Сè уште не можеме да зборуваме за „срцева молитва“. Мораме да се присилиме да го кажеме, „заградувајќи го својот ум со зборови“, според  Свети Јован Лествичник (Света Лествица, 28, 17), односно да му се обраќаме на Господа мислејќи дека е присутен и дека нè слуша и со тоа што е внимателен на зборовите што му ги упатуваме, но без размислување за овие зборови, без да дозволиме нашите мисли да се шират дури и на поучни теми.
Целиот дел од овие напори го сочинува она што Отците го нарекуваат, уште од Авва Евагриј Понтски, практиката, активната фаза на духовниот живот. Кога човекот ќе се исчисти од своите страсти и пороци и ќе го достигне вистинското смирение, и кога Бог ќе го смета соодветно, ќе му ги подари даровите на својот Свети Дух; тогаш ќе започне втората фаза од овој духовен живот, теориската или контемплативната фаза.
Тогаш човекот веќе нема да мора да весла за да го придвижи својот чамец напред, туку ќе мора да ги истегне едрата, според изразот што сè уште на Свети Јован Лествичник (цит.  26, 5) ќе дозволи да биде воден од здивот на Светиот Дух, односно со внатрешните светла и божествените нагони дека овој Дух ќе го разбуди во неговата совест, дозволувајќи му да дејствува со спонтаност, леснотија и радост.
Само тогаш може да се зборува за „срцева молитва“, за „духовна молитва“ или за „стекнување на Светиот Дух“. Се разбира, оваа фаза од духовниот живот опфаќа различни аспекти и не исклучува моменти на напуштање и педагошко напуштање од страна на Господ. 

Молитвата на Исус сè уште има свое место таму, но и други молитвени состојби можат да се манифестираат таму, под водство на Духот.
За да се пристапи до него, не може да има метод, бидејќи сè зависи од благодатта Божја и од смирението на човекот. Сепак, може да се каже дека Исусовата молитва, практикувана во активната фаза на духовниот живот, може да ја подготви душата за неа подобро од другите облици на молитва. Навистина, тоа води до одредено осиромашување на дискурзивната интелигенција, не го поттикнува интелектот да размислува, до повеќекратни размислувања. Тоа е едноставна молба на душата пред Христа, која веќе носи големо поедноставување на менталната активност и со тоа го води човекот кон откривање на овие длабоки нагони, впишани во него од Светиот Дух, а кои се самата суштина на молитвата.