Чување и користење на осветена вода и просфора дома. Како да го направите тоа со почит

 Светата вода и просфората се дарови кои нè зајакнуваат на нашето животно патување кон Бога. Меѓутоа, нивните својства исполнети со благодат се манифестираат само кога човекот ги прифаќа овие свети предмети со молитва, искрена вера, чисто срце и желба да биде поблиску до Бога. Почитувањето на Светите предмети е израз на нашата почит кон Бога, кој преку нив ја испраќа Неговата благодат. Како овие предмети треба да се чуваат и правилно да се користат дома?

Значењето на Света вода и просфора

 Светата вода се осветува или за време на Големиот Водосвет на празникот Богојавление или за време на Малите Водоoсветувања. Може да биде и вода од Свет извор. Постојат различни традиции за користење на Богојавленската вода или Света вода, осветена во текот на целата година. Сите овие традиции ја третираат Светата вода со соодветна почит.

Употребата на просфора во многу традиции е слична на онаа на антидорон, кој се причестува наместо причест. Не можејќи да собираме секој ден, можеме да ја постигнеме благодатта на Светиот Дух јадејќи со вера мала количина просфора (како и антидорон или артос) со Света вода. Се разбира, таа не ја заменува целосно Светата Причест, чиешто значење е бескрајно повисоко, но како симбол на Евхаристијата, просфората може да даде секојдневна поддршка на нашата духовна и физичка сила. Познато е дека некои Светители го ограничиле својот дневен оброк на просфора и Света вода.

Меѓу нив е и Преподобниот Теодор Сикеонски (6 век), кој на 14 години го напуштил домот и живеел во црквата Великомаченик Георгиј, јадејќи само по една просфора дневно. Преподобниот Исак од Киевските пештери (11 век), станувајќи монах, избра да води воздигнувачки живот во тесна пештера и да јаде просфора секој втор ден.

Користење на Света вода и просфора дома

Не постојат строги правила кои ја ограничуваат употребата на осветена вода и просфора во домот од страна на христијанин. Според традицијата, вообичаено е да се зема мала количина на празен стомак со молитва и посебна почит во деновите кога човекот не се причестува. Сфаќајќи ја просфората како замена за Светата причест, црковните отци по правило не ги благословувале жените што ја јаделе за време на менструацијата.

Освен тоа, Светата вода (во посебни случаи и со благослов на исповедникот, со парче просфора) може да се конзумира и во други периоди од денот, без разлика на оброкот. Според упатствата за празникот на крштевањето Господово, содржани во Типиконот, грешат оние кои се ограничуваат на користење на Света вода само кога земаат храна, „зашто благодатта Божја е дадена за да се освети светот и сето создание...“ Некои Свети Отци (меѓу кои имало и лекари) им дозволувале на луѓето да пијат Света вода повеќе од еднаш дневно во случај на болест или понекогаш силни искушенија. Меѓутоа, важно е оваа слобода да не се доживува како попустливост и човекот да пристапи кон оваа Света супстанца со страв Божји.

 

Други начини за користење на светата вода:

° од антиката, Светата вода се користела за посипување (попрскување) живеалишта (станови,куќи) или добиток,

° некои добро познати црковни отци советуваа да се попрска храната со Света вода пред јадење,

° за медицински цели, Светата вода се пренесува со крпа преку лицето на пациент со треска; постои монашка традиција на бришење на последните капки од  света вода низ на лицето.

Тоа секако е несоодветно:

° суеверно да ги извршува сите магични дејствија со света вода,

° дозволувајте животните да пијат света вода,

° да се користи Света вода за подготовка на чај или за готвење оброци.

Чување

За да се чува Света вода и Просфора со почит, неопходно е да се најде посебно место за нив (на пример, до иконите). Не чувајте Света вода во фрижидер. Поради посебните својства, ќе остане свежа долго време. Не ставајте шишиња со Света вода на подот. Се препорачува да ги потпишете шишињата со Света вода за да избегнете случајно истурање.

Не е препорачливо да носите големи шишиња со вода од Богојавление во црквата, обидувајќи се да складирате многу од неа цела година. Познато е дека една капка Света вода од Бојојавление може да освети цело шише обична вода.

Не е почит да се пие Света вода директно од шишето. Постојат специјални чаши дизајнирани за оваа намена.

Дозволено е да се фрли шише кое се користи за Света вода (секако откако добро ќе се исуши). Меѓутоа, за да се избегне мешање на шишиња со света вода со заеднички кујнски прибор, се препорачува да се користи посебен сад за тоа дома (на пример, керамички сад). Обликот на таквото шише ќе одговара на неговата функција, помагајќи му на учесникот да чувствува почит без надворешни асоцијации.

Просфората најлесно се чува кога се сече на мали парчиња додека е свежа, а потоа се суши. За да ги заштитите од расипување, чувајте ги во ленена кеса или во назначен керамички сад запросфора.

Што ако дојде до влошување?

Иако Светата вода обично останува свежа неколку години, под одредени услови може да стане заматена или зелена; понекогаш може да се појави и талог на дното на шишето.

Црковните Отци тоа го објаснуваат со недоволно побожен однос кон Светата материја. Тоа може да биде неправилно измиен сад, како и неправилна употреба или складирање. Иако и во овој случај Богојавленската вода не ги губи своите корисни и лековити својства, таа може со почит да се исфрли.

Во случај на било каков вид на распаѓање, Светата вода никогаш не треба да се истура во канализацијата. Според каноните на Црквата, мора да се излие на место „не газено со нозе“. Тоа може да биде чист црковен бунар, резервоар со проточна вода, дрво или грмушка каде што никој не оди (на пример во шума) или саксија со цвеќиња дома.

За жал, мувлосаните просфори не се невообичаени. Формирањето мувла се случува кога неисечената просфора, која сè уште содржи влага, е неправилно складирана (на пример, кога се чува во фрижидер повеќе од неколку дена) или се суши на влажно место. Расипаната просфора треба да се запали или закопа во земја на место што не може да се гази под нозете. Исто така, би било соодветно во такви случаи да се исповеда гревот на безбожен однос кон некој Свет предмет.