Во православната христијанска вера, духовниот живот на човекот не е надворешна борба против други луѓе или ситуации, туку првенствено внатрешна војна.
Свети Пајсиј Светогорец рекол дека „најголемиот непријател на човекот е самиот тој, кога не живее со смирение“. И навистина, првиот и најопасен непријател против кој мора да се бориме е во нас самите.
Егоизмот - коренот на сите страдања
Себичноста е извор на сите гревови и падови. Од неа се раѓаат самољубието, осудата, љубомората, гневот и рамнодушноста кон ближниот. Себичноста го затемнува умот, го оддалечува срцето од Божјата благодат и го затвора човекот во себе. Наместо да го гледаме другиот како слика Божја, го гледаме како конкурент. Наместо да се свртуваме кон небото, се свртуваме кон нашето „его“.
Скромноста - лек за душата
Ако себичноста е болеста, смирението е лекот. Самиот Христос нè научи на смирение, не само со зборови, туку и со својот живот: „поучете се од Мене, бидејќи сум кроток и смирен по срце“ (Матеј 11:29). Смирението не е слабост, туку сила; тоа е вистината за нас самите. Смирениот човек не се потценува себеси, туку препознава дека без Божјата благодат не може ништо да направи.
Само смирението го отвора патот кон благодатта. „Бог им се противи на горделивите, а на смирените им дава благодат“ (1. Пет. 5:5). Каде што има смирение, таму престојува мир, љубов и единство со Бога.
Самоопрекорување – огледало на душата
Во духовниот живот, Отците на Црквата учат на самопрекорување, односно способност да ги видиме сопствените грешки пред да ги обвиниме другите. Свети Исак Сирин вели: „Оној што ги познава своите гревови е супериорен во однос на оној што со својата молитва ги воскреснува мртвите“. Самопрекорувањето не доведува до вина, туку до покајание; не води до очај, туку до очистување и просветлување на срцето.
Духовниот живот – арсеналот на христијаните
Борбата против себичноста не е лесна. Не се добива со човечка сила, туку со Божјата благодат. Затоа Црквата ни ги дава средствата за спасение: исповед, света причест, молитва и пост.
Исповедта ја прочистува душата и го смирува „егото“. Таму, човекот го остава својот товар и ја прифаќа Божјата милост. Светата Причест го соединува човекот со Христос, давајќи му сила да сака, да простува и да живее вистински. Молитвата е здив на душата; кога се молиме со смирение, срцето омекнува и се просветлува.
Првиот непријател против кој мора да се бориме е во нас самите. И честопати, тој е единствениот што треба да го победиме. Кога ќе успееме да го покориме нашиот егоизам, сè околу нас се менува; луѓето повеќе не се непријатели, туку браќа. Божјиот мир ги исполнува нашите срца и тогаш можеме вистински да сакаме.
Патот е тежок, но Христос ни го покажа прв. Со смирение, самопрекорување, исповед и Света Причест, внатрешната војна се надминува победоносно.
✍️ Подготвено од блогот „Православни Духовни поуки од Светите Старци“